Homiladorlik paytida vaznning ortishi
Homiladorlik davrida ayolning tug'ilajak farzandini muhim minerallar va ozuqa moddalardan mahrum qilmasligi uchun turli xil ovqatlardan tanovul qilishi muhim ahamiyatga ega. Ortiqcha vazn va vazn yo'qotish sog'liq uchun xatarlidir. Ammo dalillar shuni ko'rsatadiki, yevropalik va amerikalik ayollarning yarmidan ko'pi homiladorlik paytida tavsiya etilganidan ko'ra ko'proq ortiqcha vaznga ega bo'lishadi1. Shunday qilib, hech qanday foyda keltirmaydigan va ortiqcha vaznga olib keladigan shirinliklar, yog'li va tez tayyorlanadigan ovqatlardan voz kechish vaqti keldi. Ortiqcha vazn homiladorlik va tug'ish paytida muammolarni keltirib chiqarishi mumkin.
Vazn me'yori qancha?
Homiladorlik paytida vazn o'rtacha taxminan 10-12,5 kilogrammga ortadi2. Ammo bola 3-4 kilogramm vazn bilan tug'iladi, qolganlari qayerga ketadi va qachon ketadi?
Homilaga qo'shimcha ravishda, bachadon va ko'krak ham kattalashib, bolani oziqlantirishga moslashadi. Mushaklar va yog' miqdori ortadi-organizmda energiya to'planadi.
Ayolning homiladorlik paytida to'plagan kilogrammlari quyidagicha taqsimlanadi3:
2,7-3,6 kg-mushak va yog'lar, ular bo'lajak onaga qo'shimcha energiya manbai bo'lib xizmat qiladi,
0,45 - 1,4 kg-ko'krak oziqlantirish arafasida,
0,9 kg-homilani o'rab turadigan suvlar,
1,4-1,8 kg-qon va organik suyuqliklar, buning natijasida bola zarur kislorod oladi,
0,9 kg-bachadon (odatdagi vaznidan 20 marta ko'p),
0,7 kg - yo'ldosh, asosiy element, u orqali homila ozuqa moddalarini oladi.
Bunga bo'lajak chaqaloqning vaznini qo'shing va siz to'qqiz oy ichida ayol to'playdigan taxminiy vaznni qo'lga kiritasiz.
Shifokorlarning aytishicha, hamma ayollar har xil bo'lib, homiladorlik paytida qancha kilogramm vaznga ega bo'lish haqida umumiy standartlar mavjud emas. Biroq, o'ziga g'amxo'rlik qilmay, duch kelgan narsani yeyish va tarozi haqida butunlay unutish mumkin emas. Vazningizga e'tibor bering-shunda homiladorlik va tug'ish paytida ko'plab muammolardan qutulasiz va avvalgi holatingizga qaytish ham oson bo'ladi. Sizda bolangizni boqish uchun "strategik zaxiralar" qoladi. Xavotir olmang, qo'shimcha kilogrammlar qanday paydo bo'lgan bo'lsa, shunday tez yo'qoladi. Faqat homiladorlik va emizish davrida to'g'ri ovqatlanish sharti bilan.
Homiladorlik paytida vazn jadvali
Homiladorlik paytida vazn jadvali Tana vazni normal indeksga ega bo'lgan ayollar uchun homiladorlik paytida tavsiya etilgan vazn — 11,5-16 kilogrammdir. Ortiqcha vazndan qiynalganlarga homiladorlik vaqtida biroz kamroq 7 kg dan 11,5 kilogrammgacha vazn to'plash tavsiya etiladi. Egizak yoki uch egizak kutayotganlar, aksincha, ko'proq vazn yig'ishlari kerak. Masalan, normal vaznli ayol egizaklarga homilador bo'lganda, 16,8 kg dan 24,5 kilogrammgacha vazn yig'ishi tavsiya etiladi3.
Homiladorlik davrida trimestrlar bo'yicha vazn yig'ish har xil bo'ladi3. Ayol birinchi trimesterda - 1,6 kg dan 2,3 kg gacha eng kam vazn yig'adi. Birinchi trimestrda ko'ngil aynishi tufayli odatda ishtaha yo'qoladi va ozgina vazn kamayishi mumkin.
Ikkinchi va uchinchi trimestrlarda ayol haftasiga o'rtacha 200 g dan 500 g gacha vazn to'playdi.
Homiladorlik paytida vazn to'plash: haftalar va kilogrammlar bo'yicha jadval
| Hafta | Eng kam vazn (kg) | O'rtacha vazn (kg) | Eng ko'p vazn (kg) |
|---|---|---|---|
| 14 | 1,1 | 1,5 | 1,9 |
| 15 | 1,6 | 2 | 2,4 |
| 16 | 1,9 | 2,3 | 2,8 |
| 17 | 2,2 | 2,8 | 3,4 |
| 18 | 2,5 | 2,8 | 3,4 |
| 19 | 3 | 3,7 | 4,5 |
| 20 | 3,5 | 4,2 | 5 |
| 21 | 3,9 | 4,7 | 5,6 |
| 22 | 4,2 | 5,2 | 6,2 |
| 23 | 4,6 | 5,7 | 6,9 |
| 24 | 4,9 | 6,1 | 7,4 |
| 25 | 5,3 | 6,6 | 8 |
| 26 | 5,6 | 7 | 8,5 |
| 27 | 6 | 7,5 | 9 |
| 28 | 6,3 | 7,9 | 9,5 |
| 29 | 6,7 | 8,3 | 9,9 |
| 30 | 7 | 8,7 | 10,4 |
| 31 | 7,3 | 9 | 10,8 |
| 32 | 7,5 | 9,4 | 11,3 |
| 33 | 7,8 | 9,7 | 11,7 |
| 34 | 8,1 | 10,1 | 12,1 |
| 35 | 8,4 | 10,5 | 12,6 |
| 36 | 8,6 | 10,8 | 13 |
| 37 | 9 | 11,2 | 13,5 |
| 38 | 9,3 | 11,6 | 14 |
| 39 | 9,4 | 11,7 | 14,1 |
| 40 | 9,5 | 11,8 | 14,2 |
Homiladorlik paytida vaznni qanday qilib to'g'ri o'lchash kerak
Shifokorlar har kuni vazn o'lchashni tavsiya etmaydi, bu har doim ham ma'lumot bermaydi, o'zgarishlar sezilmaydi, xatolik katta bo'ladi va umuman, bu ortiqcha hayajonlanishga olib kelishi mumkin. Eng to'g'risi: haftada bir marta, ertalab, och qoringa vazningizni o'lchang. Bir xil tarozidan foydalanish muhimdir, hozir "dinamik" tarozilar ustunlik qiladi. Faqat uyda yoki ginekologingiz xonasida vazningizni o'lchang.
Nima uchun ortiqcha vazn paydo bo'ladi?
Ortiqcha vaznning sababi - organizmdagi gormonal o'zgarishlardir, buning natijasida bo'lajak ona doimo o'zini och his qiladi. Ko'pgina homilador ayollar endi ikki kishi uchun ovqatlanish kerak deb hisoblaydilar. Bunday qilmang. Faqat ikki barobar yaxshiroq, har xil, to'g'ri, ko'p yemasdan ovqatlaning. Tanangizni har bir bosqichda qo'llab-quvvatlashga moslashtirilgan Elevit vitaminlari: Elevit rejalashtirish va I trimester*, Ikkinchi va uchinchi trimestrdagi ayollarga tavsiya etilgan Elevit Pronatal ** va tug'ruqdan keyin Elevit Oziqlantirish* bilan qo'llab-quvvatlang.
Manbalar
*Dori vositasi emas. BFQ. Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar mavjud
** Elevit vitamin-mineral komplekslari qatoridan taxminiy foydalanish muddati. Ko'rsatmalarga ko'ra, Elevit Pronatal homiladorlikni rejalashtirish bosqichida, homiladorlik davrida, tug'ruqdan keyingi va emizish davrida qo'llanilishi mumkin.
- "Onalarning sog'lom ovqatlanishi: hayotning yaxshiroq boshlanishi" JSST hisoboti, Yevropa mintaqaviy byurosi 2016.
- https://www.nhs.uk/common-health-questions/pregnancy/how-much-weight-will-i-put-on-during-my-pregnancy/
- Poston L. Gestational weight gain // https://www.uptodate.com/contents/gestational-weight-gain, murojaat sanasi 07.10.2018.
CH-20230227-54
